Ang Pagbabalik sa Tahanan ng Kamusmusan
2:25 AM
Ito ay isang bukas na liham para sa aking mga
kapatid sa mahabang panahon naming hindi pagsasama-sama.
Sa aking mga kapatid,
Matagal-tagal na panahon na rin tayong hindi
nagkikita. Sa aking pagyapak muli sa loob ng tahanang naging saksi sa halakhak
at luha ng ating pamilya, may bahagyang kilabot akong naramdamang di ko
maipaliwanag. May kaba, may paninibago, at higit sa lahat, may panghihinayang
sa panahong dumaan at nasayang.
Panandaliang naputol ang aking pagmumuni-muni
nang meron akong nakitang isang estrangherong lumabas mula sa dati kong
kuwarto. Nagulat ako. Nawala kasi sa isip ko na pinauupahan na nga pala ang mga dating kuwarto natin sa ibang
mga tao.
Sabi ni Nanay, sayang naman daw ang bahay
kung walang titira. Bukod sa kanyang sarili, isa na lang mula sa ating limang
anak ang kasama niyang nakatira dito. Si Tatay naman ay matagal nang namayapa.
Oo nga, ayon ko, pero hindi ko mapigilang manghinayang sa tahanang ito. Mula
kasi sa dating napakaaliwas at maluwang na paligid, ngayon ay para na syang
isang lumang istruktura na napapalooban ng maraming kahon na kung tawagin ay
"room for rent".
Habang hinihintay ko si Nanay sa lugar na
ngayon ay kaputol ng dating sala natin, nilibot ko ang aking paningin sa
kabuuan ng bahay. Nakita ko ang ilang lumang litrato natin, medyo kupas na,
kasama ang mga mas bagong larawan ng mga anak natin. Habang pinagmamasdan ko
ang mga masasayang larawan ng mga bata, naalala kong hindi pa sila
nagkakasamang magpipinsan at nanatiling sa pangalan lang magkakakilala. Dalawa
kasi sa atin ay nasa ibang bansa. Ang tatlo namang naiwan dito, kasama na ako
doon, ay waring nasanay na sa pagkakanya-kanya.
Napakagat ako ng labi nang matuon ang aking
paningin sa "Yamaha organ" na nasa isang madilim na sulok. Naalala ko
kasi na dati syang sentro ng mga kasayahang ginanap dito sa ating bahay.
Kuntodo de sindi pa ang kandelabra habang nagpapalitan kami ng pagtugtog ni
Bunso. Ah... maraming iyakan at pilitan din ang nangyari. Hiyang-hiya kaming
tumugtog sa harap ng mga kaibigan nila Nanay at Tatay.
Ang dating malawak na lugar kung saan naroon
ang hapag-kainan ay masikip na ngayon na tila bagang walang bisitang inaasahan.
Maraming espesyal at pang araw-araw na pagkain ang pinagsaluhan natin doon. Ang
mga ulam natin ay kadalasang bitbit ni Tatay galing sa restawran. Naalala niyo
ba pag Pasko? Nag-uumapaw ang pagkain sa lamesa at gumagawa pa tayo ng isang
malaking batya ng salad dahil tiyak maraming magsisidatingang kamag-anak at
kaibigan. Nasaan na nga ba sila ngayon?
Nasilip ko pa nga ang dati kong kuwarto nang
lumabas ang umuupa at iniwang nakatiwangwang ang pinto. Hindi na siya kulay
rosas ayon sa pagkakaalala ko at wala nang bakas ko. Wala nang bakas na minsan
ay may batang babaeng tumira at lumaki dito.
Nalipat ang aking pansin sa puno ng mangga sa
ating bakuran kung saan naroon ang dati nating “tree house”. Marami tayong
magagandang ala-ala ng pagkabata dito di ba? Lalong-lalo na nung meron pa
tayong maliit na "fishpond" sa may paanan ng puno. Tuwang-tuwa tayong
maglinis kasi pagkakataon na natin mahawakan ang mga isda sa palanggana habang
pinapalitan ang tubig. Ngunit gaya ng mga lumang alaala, ang lugar na ito ay
lumipas na, inanay at giniba.
Dali-dali ko namang hinanap ang daan sa ating
lihim na lagusan. Gusto ko sanang umakyat sa bubong katulad nang ginagawa natin
noon ngunit nalaman kong ito ay isinara na. Maraming oras din tayong tumambay
dito noon para panoorin lang ang mga taong naglalakad sa labas at hintayin ang
mga naglalako ng nilagang mais, binatog, taho, at iba pa. Parang napakalayong
mangyari noon na ang tahanang ito ay mamamanglaw sa atin.
Sa ating pagtanda, gumawa tayo ng maraming
mga desisyon sa buhay. Kinailangan nating maglayo-layo. Iba-ibang lugar ang
ating napuntahan at napiling gawing bagong tahanan. Hindi na nakilala ng mga
anak natin ang ganda at sigla ng ating naging tahanan sa loob ng maraming taon.
Nasusumpungan lang natin ang ating mga sarili sa bahay na ito kung
kinakailangan at iyan ay madalang pa sa patak ng ulan. Katulad ngayon… dinalaw
ko si Nanay dahil sya’y may karamdaman.
Sa aking pag-alis para umuwi na sa aking
sariling tahanan, ako'y lumingon nang minsan pa. Nanariwa ang alaala ng
maligayang kamusmusan at ng masakit na pagkakahiwalay natin dala ng pagkakaiba
ng pananaw. Sa aking pagbabalik sa tahanan ng ating kamusmusan, may nabuhay na
pag-asa. Baka sakali ang ating dugong magkakapatid ay manaig din sa huli. Kung
magagawa lang nating ibaba ang mga pansarili nating yabang nang sabay-sabay,
alam kong ang ating tahanan ay muling magliliwanag.
Sa ngayon, si Nanay na lang ang natitirang
dahilan para tayo ay bumalik dito. Paano kapag wala na siya? Marahil ay lalong
hindi na makikita ni mga anino natin. Hindi natin kinakailangang bumalik upang
tumirang muli sa ating tahanan. Sapat na ang magkasabay-sabay tayong dumalaw
nang hindi nag-iiwasan. Hindi ba’t nakasasabik makita ang mga anak nating
kumpletong magkakasama? Tiyak na inaantabayanan iyan ni Tatay.
Mayroon pang panahon ngunit hindi iyan
parating nandyan. Kung patuloy nating palalampasin ang mga pagkakataon,
maaaring maging huli na nga ang lahat. Noong nakaraang isinama ko ang aking mga
anak sa ating dating tahanan, natanong nila ako kung bakit ang karamihan ng
nakatira ngayon doon ay hindi natin kaanu-ano. Hindi ba raw dapat pamilya ang
nakatira sa isang tahanan?
Natigilan at napaisip nanaman ako. Bakit ba
mahilig magtanong ng ganito ang mga bata? Katulad na lang nang ako’y tanungin
nila kung bakit ang pamilya natin ay hindi nagpatawag ng "reunion" ni
minsan. Kadalasan iniiwasan ko nang pag-usapan at pag-isipan ang mga ganyang
bagay dahil tiyak sa iyakan lang hahantong ang lahat. Sana sa susunod na tanong
nila sa akin ay masagot ko sila ng walang alinlangan.
Ang mga pader ng ating tahanan ay nananaghoy,
mistulang nagsusumamo upang punan muli ito ng pagmamahal at kasiyahan. Waring
humihiling ang lumang kandelabra ng mga bagong bombilya upang minsan pang
magliwanang nang buong ningning. Ang lumang organ , parang gustong umalpas sa
makapal nyang talukbong upang magpakitang gilas ng kanyang tugtugin, kahit na sa
huling pagkakataon.
Kailan natin maisasantabi ang mga pansarili
nating dahilan? Kailan natin matutunang tanggapin ang isa’t isa? Kailan natin
sama-samang babalikan ang tahanan ng ating kamusmusan?
Sana malapit na. Sana.
Umaasa,
Bebe
Ito ay opisyal na lahok sa Saranggola Blog Awards 5 sa Kategoryang Blog/Sanaysay
0 comments
Let us know what you think